ҡәлғәгә инеү юлы юҡ

к крепости нет доступа — ҡәлғәгә инеү юлы юҡ

получить доступ к секретным документам — йәшерен документтарға рөхсәт алыу

доступ свежего воздуха в помещение — бинаға саф һауа инеү

вход свободный — инеү ирекле

вход в туннель — туннелгә инеү юлы

весенний ход рыбы — балыҡтың яҙғы үрләү ваҡыты

ход машины — машина йөрөшө

ускорить ход — йөрөштө тиҙләтеү

замедлить ход — йөрөштө әкренәйтеү

ход лошади — ат аҙымы

дать задний ход — артҡа йөрөш

час ходу — бер сәғәтлек юл

ход событий — ваҡиғалар ағышы

в ходе борьбы — көрәш барышында

ход со двора — инеү ихатанан

колёсный ход телеги — арба тәгәрмәсе

телега на железном ходу — тимер табанлы арба

чей ход? — кем сыға?

ход ферзём — ферзь менән йөрөү

ход часов — сәғәт йөрөшө

плавный ход мотора — моторҙың талғын эшләүе

дипломатический ход — дипломатик алым

подземный ход — ер аҫтынан үтеү урыны

на ходу: — 1) эшкә әҙер

2) барғанда, юл ыңғайында; своим ходом идти — үҙ йүнәлеше (ағышы) менән барыу

не дать ходу кому — кемгә юл бирмәү, ҡаршы төшөү

пустить в ход — ҡуллана (файҙалана) башлау

с ходу: — 1) барышлай, туҡтап тормай

2) шунда уҡ; быть в ходу — һорау ҙур булыу, ҡулланыуҙа (файҙаланыуҙа) булыу

подъезд к мосту — күпергә килеп инеү юлы

парадный подъезд — урам яҡтағы (төп) ишек

торжественный въезд — тантаналы инеү

въезд запрещён — инеү тыйыла

узкий въезд — тар ҡапҡа

см. подступить — подступать 1, 2, подступиться - подступаться

бой на подступах к городу — ҡалаға килеп ингән ерҙәрҙәге һуғыштар

подступа нет к кому — кемгәлер яҡын барырлыҡ та түгел, мөрәжәғәт итеп тә булмай

я вернулся домой, а он остался — мин өйгә ҡайттым, ә ул ҡалды

я зайду к вам не сегодня, а завтра — мин һеҙгә бөгөн түгел, ә иртәгә инеп сығырмын

до начала сеанса осталось пять минут, а людей в зал не пускают — сеанс башланырға биш минут ҡалған, ләкин халыҡты залға индермәйҙәр

он учится в вузе, а вот ты не сумел — ул юғары уҡыу йортонда уҡый, ә бына һин булдыра алманың

он человек простой, а ведь имеет вес в обществе — ул ябай кеше, ә шулай ҙа йәмғиәттә абруйы бар

и пришёл?! – А то как же! — килгәнме?! – Элбиттә!

а (не) то — юғиһә, бүтәнсә булһа

иди своей дорогой, а не то получишь от меня — юлыңда бул, юғиһә кәрәгеңде алырһың

можете остаться при своём мнении, а всё-таки я прав — үҙ фекерегеҙҙә ҡалығыҙ, ә мин барыбер хаҡлымын

отец ушёл, а сын продолжал стоять — атаһы китеп барҙы, ә улы тора бирҙе

отец развёл костёр, а дети пошли за ягодами — аталары ут яғып ебәрҙе, ә балалар еләккә китте

вдоль плетня в один ряд посажена смородина, а далее растёт какое-то дерево — ситән буйлап бер рәт ҡарағат ултыртылған, ә унан ары ниндәйҙер ағас үҫеп ултыра

сначала мы посетили выставку, а затем музей — башта күргәҙмәлә, ә һуңынан музейҙа булдыҡ

его пока никто толком не знает, а потому о нём ничего не говорят — уны әлегә бер кем йүнләп белмәй, шуға күрә уның тураһында бер нәмә әйтмәйҙәр ҙә

откололся я от своих друзей, а всё из-за тебя — дуҫтарымдан айырылдым мин, ә барыһы һинең арҡала

он ещё не приехал. А кстати, ты не забыл прихватить с собой документы? — ул әле ҡайтып етмәне. Эйткәндәй, һин үҙең менән документтарыңды алырға онотманыңмы?

а сколько я терпел – уму непостижимо! — ә мин күпме түҙҙем – аҡылға һыймаҫлыҡ!

а как ты туда попал? — ә һин нисек унда барып эләктең?

как ты сказал? – а никак! — нимә тинең? – ә бер нисек тә!

а не то сходил бы в магазин — булмаһа, магазинға барыр инең

спеши, а то опоздаешь — ашығыңҡыра, юҡһа һуңларһың

сходите туда сами, а то пошлите кого-нибудь — унда һеҙ үҙегеҙ барығыҙ, йә булмаһа берәйһен ебәрегеҙ

а? Ничего ведь не слышу, говори отчётливей — ә? Бер нәмә лә ишетмәйем бит, асығыраҡ һөйлә

что ты натворил, а? — нимә эшләнең һин, ә?

вот парень, а! — егете лә егете бит, ә!

кого осрамили ведь, а?! — кемде хур иттеләр бит, ә?!

смотри-ка, что он делает, а? — ҡара әле, нимә эшләй ул, ә?

а-а, это ты? — ә-ә, был һинме ни?

а, вот как! — ә, бына нисек!

а, вот куда вы спрятались! — әһә, бына ҡайҙа йәшенгәнһегеҙ икән!

а, мамочка! Как я рад тебя видеть! — уй, әсәкәйем! Һине күреүемә шундай шатмын!

а, вы ещё сопротивляетесь! — әһә, һеҙ ҡаршылашаһығыҙмы әле!

а! Была не была — эй! Булды ни ҙә, булманы ни

а-а-а, не трогайте меня, ради бога! — уй, алла хаҡы өсөн, миңә теймәгеҙ!

вляпаться в грязь — бысраҡҡа барып инеү

вляпаться в историю — ваҡиғаға тарығыу

нести домой чемодан — сумаҙанды өйгә күтәреп алып инеү

ветер несёт тучи — ел болоттарҙы ҡыуып алып бара

с поля несёт ароматом цветов — яландан сәскәләрҙең хуш еҫе аңҡый

нести обязанности заведующего — мөдир вазифаһын үтәү

нести потери — юғалтыуҙарға осрау

осень несёт дожди — көҙ ямғырҙар алып килә

нести небылицы — юҡ-бар һөйләү

нести в сердце чувство любви — йөрәгендә һөйөү хисе йөрөтөү

нести яйца — йомортҡа һалыу

нести ответственность — яуаплы булыу

выезд в командировку — командировкаға сығыу

дом стоял на выезде из деревни — өй ауылдан сығыу юлында тора ине

идти на работу — эшкә барыу

идти в гости — ҡунаҡҡа барыу

поезд идёт в пять часов — поезд сәғәт биштә китә

кто идёт? — кем килә?

иду домой — өйгә ҡайтам

время идёт быстро — ваҡыт тиҙ үтә

экзамены идут — имтихандар бара

идти на компромисс — компромисҡа килеү (ризалашыу)

идти на гибель — үлемгә барыу

на платье идёт три метра шёлка — күлдәккә өс метр ебәк китә

идти на растопку — яғыуға китеү

идти на экспорт — экспортҡа китеү

эта шляпа ей идёт — был эшләпә уға килешә

гвоздь не идёт в стену — стенаға сөй бармай

идти конём шахм. — ат менән йөрөү

весна идёт — яҙ килә

идут проценты — проценты килеп тора

идти в гору — алға барыу, күтәрелеү (эш-хәлгә ҡарата)

идти впрок — файҙаға китеү

идти ко дну: — 1) батыу

идти на всё — бөтә нәмәгә барыу

идти своим ходом — үҙ юлы менән китеү

идти своим чередом — үҙ яйы менән барыу

из головы (из ума) не идти — баштан сыҡмау

в голову (на ум) не идёт — башҡа килмәй

голова идёт кругом — баш ҡата (ҡатып бөтә, әйләнеп бөтә)

идти в военное училище — хәрби училищеға барыу

он идёт в университет — ул университетҡа бара

идти учиться — уҡырға китеү

идти добровольцем — үҙе теләп китеү

идти к лучшему — яҡшылыҡҡа барыу

из трубы идёт дым — мөрйәнән төтөн сыға

из раны идёт кровь — яранан ҡан килә

вода идёт по капле — һыу тамсылап ҡына аға

этот товар хорошо идёт — был тауар яҡшы үтә

дорога идёт лесом — юл урман аша үтә

часы идут хорошо — сәғәт дөрөҫ йөрөй

идёт дождь — ямғыр яуа

идёт мокрый снег — епшек ҡар яуа